Veel bedrijven willen een concurrentie- en/of relatiebeding opnemen in arbeidsovereenkomsten. Werkgevers zijn hierbij gebaat dat werknemers niet voor een (directe) concurrent of relatie gaan werken. Denk voornamelijk aan functies waarbij de werknemer met specifieke, belangrijke relaties van de werkgever contact heeft en/of contact dient te onderhouden. Daarnaast kan het ook zijn voor een werknemer met specialistische kennis. Doordat de werknemer beperkt wordt in zijn bevoegdheid om ergens anders te gaan werken, zijn er bepaalde eisen waar je als werkgever aan moet houden voor de geldigheid van een dergelijk beding in de arbeidsovereenkomst.
Allereerst is het van belang te weten wat het verschil is tussen een concurrentie- en relatiebeding. Rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft hier vorig jaar nog over geoordeeld.1 Een werkgever wilde een werknemer houden aan het zogenaamde concurrentiebeding in zijn arbeidsovereenkomst, nadat hij bij een concurrent aan de slag ging. De Rechtbank heeft echter geoordeeld dat het beding die was opgenomen een relatiebeding was. Hierdoor mag de ex-werknemer in dezelfde sector bij een concurrent werkzaamheden verrichten na beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Concurrentiebeding: voorkomen dat je werknemer bij een concurrent of als zelfstandige concurrerende werkzaamheden gaat uitvoeren.
Relatiebeding: een vorm van het concurrentiebeding, om te voorkomen dat je werknemer werkzaamheden gaat verrichten bij of zaken gaat doen met één van je zakelijke relaties.
Geldigheid
Een concurrentie- en/of relatiebeding dient schriftelijk en gemotiveerd te worden overeengekomen, met een werknemer die 18 jaar of ouder is. Veelal is dit beding opgenomen in de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Het beding is in beginsel niet verbindend indien het beding elders staat, bijvoorbeeld in een cao of arbeidsvoorwaardenregeling. In dit geval is het van belang dat het betreffende document wordt gehecht als bijlage en hiernaar wordt verwezen in de overeenkomst, zodat de inhoud bekend is bij de werknemer.
Mocht sprake zijn van een werknemer met een contract voor bepaalde tijd, is het van belang dat de bedingen duidelijk worden gemotiveerd omtrent de noodzakelijkheid vanwege een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.
Inhoud
Zoals genoemd dient een concurrentie- en/of relatiebeding gemotiveerd te worden. Dit kan gedaan worden door te noteren wat de concurrerende werkzaamheden zijn of aan te geven voor welke klanten de werknemer niet mag werken. Mocht er een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang zijn, dient dit ook te worden opgenomen. Veelal worden een termijn en geografisch bereik opgenomen. Indien de termijn of het bereik te ruim is, kan dit gematigd worden door de rechter. Daarnaast is het gebruikelijk een boetebeding te koppelen aan een concurrentiebeding. Mocht je werknemer na beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst het opgenomen concurrentie- en/of relatiebeding schenden, is hij een boete verschuldigd naast de eventuele schadevergoeding die mogelijk gevorderd kan worden.
Hervorming
In de kamerbrief van 2 juni 2023 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Tweede Kamer geïnformeerd aan de slag te gaan met de hervorming van het concurrentiebeding.2 Onderzoeksbureau Panteia heeft onderzoek gedaan naar de werking van het concurrentiebeding in de praktijk. Hierin is naar voren gekomen dat het concurrentiebeding vaak als standaardclausule in het arbeidscontract wordt opgenomen, ook in gevallen waar het niet noodzakelijk is of het zijn doel voorbij gaat. Naar verwachting zal eind 2023 een wetsvoorstel komen waarin de volgende wijzigingen zullen worden uitgewerkt:
- Het concurrentiebeding wettelijk begrenzen in duur;
- Het concurrentiebeding wettelijk begrenzen in geografisch bereik. Moet worden gespecificeerd en gemotiveerd;
- Het concurrentiebeding dient in iedere soort overeenkomst de noodzakelijkheid vanwege een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang te worden gemotiveerd;
- Bij het inroepen van het beding zal de werkgever in beginsel een vergoeding moeten betalen. Deze zal vastgesteld worden op een bij wettelijk voorschrift bepaald percentage van het laatst verdiende salaris van de werknemer.
Hulp nodig bij het opstellen van een concurrentie- en/of relatiebeding? Neem dan contact met ons op.
1
Rb. Zeeland-West-Brabant 30 november 2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:8475.
2
Kamerbrief 2 juni 2023.
