Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid verwijst naar de situatie waarin een zelfstandig ondernemer (zzp’er) in werkelijkheid als een werknemer opereert, maar zonder de bijbehorende rechten en voordelen van een werknemer in loondienst. Dit kan leiden tot juridische problemen voor zowel de zzp’er als de werkgever. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de relatie met zelfstandigen voldoet aan de eisen van de wet om boetes en naheffingen te voorkomen.
Waarom is schijnzelfstandigheid een probleem?
Schijnzelfstandigheid kan ernstige gevolgen hebben voor bedrijven. De Belastingdienst en de Inspectie SZW voeren controles uit om te beoordelen of een zzp’er daadwerkelijk zelfstandig is. Als een zzp’er geen echte zelfstandigheid heeft en feitelijk als werknemer wordt aangemerkt, kan dit leiden tot hoge boetes, terugvorderingen van belasting en sociale premies. Dit maakt het voor werkgevers cruciaal om te begrijpen wat schijnzelfstandigheid precies is en hoe dit te voorkomen.
Risico’s van schijnzelfstandigheid voor werkgevers
- Boetes en naheffingen: Werkgevers kunnen boetes en naheffingen van de Belastingdienst krijgen als blijkt dat een zzp’er in schijnzelfstandigheid werkt.
- Juridische aansprakelijkheid: Schijnzelfstandigheid kan de werkgever juridisch aansprakelijk maken voor bepaalde werknemersrechten, zoals ontslagbescherming en recht op vakantiedagen.
- Schade aan reputatie: Het niet naleven van de regels kan schadelijk zijn voor de reputatie van een bedrijf, vooral als het gaat om sociale verantwoordelijkheid en transparantie in arbeidsrelaties.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
Werkgevers kunnen verschillende maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen en compliant te blijven met de wet.
- Duidelijke overeenkomsten: Zorg voor een heldere en gedetailleerde overeenkomst die de zelfstandigheid van de zzp’er bevestigt. Vermijd elementen die wijzen op een gezagsverhouding, zoals het vaststellen van werktijden of toezicht door een leidinggevende.
- Meerdere opdrachtgevers: Een zzp’er moet meerdere opdrachtgevers hebben en mag niet afhankelijk zijn van één enkele opdrachtgever voor een langdurige periode. Dit bevestigt dat de zelfstandige daadwerkelijk zelfstandig werkt.
- Geen werk onder gezag: De zzp’er moet vrij zijn om zijn of haar werk op eigen wijze in te richten, zonder dat de opdrachtgever toezicht houdt op de uitvoering van het werk.
Praktische tips voor werkgevers
- Controleer en evalueer: Voer regelmatig controles uit om te beoordelen of de samenwerking met zzp’ers nog steeds voldoet aan de criteria voor zelfstandigheid.
- Gebruik de Modelovereenkomst van de Belastingdienst: Dit is een handige tool om ervoor te zorgen dat je afspraken met zzp’ers juridisch correct zijn.
- Doe de schijnconstructie scan op de belastingdienst.nl Voorkomen van schijnzelfstandigheid | Aanpak schijnconstructies | Rijksoverheid.nl
- Scholing voor HR-afdeling: Zorg ervoor dat je HR-medewerkers op de hoogte zijn van de regels rondom zelfstandigheid en schijnzelfstandigheid. Dit voorkomt misverstanden en risico’s.
Schijnzelfstandigheid is een belangrijk thema voor werkgevers die zzp’ers inzetten. Door de regels goed na te leven en de juiste contracten te gebruiken, kunnen bedrijven niet alleen juridische problemen voorkomen, maar ook zorgen voor eerlijke en transparante arbeidsrelaties. Werkgevers moeten er altijd voor zorgen dat de zzp’er echt zelfstandig werkt en dat de samenwerking geen schijnzelfstandigheid vertoont.
